W niedzielny wieczór, przy południowej stronie Pomnika Virtuti Militari na Cmentarzu Wojskowym w Lublińcu, uczczono pamięć 46. Powstańców Śląskich – mieszkańców Lublińca i okolic, zamordowanych pod Rawiczem 9 grudnia 1939 roku przez Niemców, w ramach operacji Intelligenzaktion.
W nieoficjalnej ceremonii udział wzięli: kpt. Przemysław Tur – Proboszcz Parafii Wojskowej bł. Piotra Jerzego Frassati oraz Kapelan Jednostki Wojskowej Komandosów w Lublińcu; ppor. Arnold Zimnicki, Kapelan 5. Tarnogórskiego Pułku Chemicznego; prezes Sławomir Filipowski reprezentujący Stowarzyszenie Żołnierzy Wojsk Specjalnych “Zjednoczeni Zwyciężymy”; st. chor. sztab. rez. Marcin Cedro – członek Stowarzyszenia Żołnierzy 62. Kompanii Specjalnej „Commando” z Bolesławca; Marian Berbesz – prezes Stowarzyszenia Rodzina Wojskowa 74 Górnośląskiego Pułku Piechoty z Lublińca; prezes Krzysztof Olczyk oraz wiceprezes Mateusz Kmieć – reprezentujący Ochotniczą Straż Pożarną w Lublińcu oraz Jerzy Orszulak – radny Rady Rady Powiatu w Lublińcu, z synem Aleksandrem.
Po krótkiej modlitwie uczestnicy zapalili znicze oraz złożyli wiązankę kwiatów, następnie wysłuchali wykładu Mariana Berbesza dotyczącego losów pomordowanych oraz historii lublinieckiego Cmentarza Wojskowego.
Zbrodnie dokonywane w ramach “Intelligenzaktion” skierowane były przeciwko polskiej elicie – głównie przeciwko Polakom Walczącym, działającym na rzecz niepodległości Polski oraz inteligencji zamieszkałej na terenie ziem polskich włączonych do III Rzeszy w 1939 roku.
W trakcie akcji zaplanowano i metodycznie zrealizowano rozstrzelanie około 50 tys. nauczycieli, księży, urzędników, przedstawicieli ziemiaństwa, wolnych zawodów, działaczy społecznych i politycznych, wojskowych Powstańców Śląskich i Wielkopolskich oraz harcerzy. Kolejnych 50 tys. osób deportowano do obozów koncentracyjnych, gdzie przeżył tylko znikomy procent. Egzekucje wykonywano od września 1939 roku do kwietnia 1940 roku w różnych regionach Polski znajdujących się pod niemiecką okupacją.
Zbrodnie nie ominęły również 46 Powstańców Śląskich, którzy wywodzili się z okolic Lublińca. 7 listopada 1939 roku przetransportowano ich z więzienia w Lublińcu do więzienia w Rawiczu. Zarówno tam, jak i w lublinieckich celach, pozbawieni wolności, od września poddani byli nieludzkiemu traktowaniu. Z dokumentów i zeznań świadków wynika, że 8 grudnia zostali wywiezieni przez gestapo w lasy pod Rawiczem i tam bezprawnie pozbawiono ich życia przez rozstrzelanie w tył głowy nad dołem śmierci.
PAMIĘTAMY
ANDRZEJEWSKI STANISŁAW, BARTOCHA WILHELM, BINIAS ROBERT, BRODACKI WALENTY FABIAŃCZYK TEOFIL, FABIAŃCZYK TOMASZ, FLAKUS PAWEŁ, FUSY TOMASZ, GALIOS WINCENTY, GILLER JÓZEF, GŁOGOWSKI PIOTR, IMACH JÓZEF, JAGUŚ ROBERT, JARKULISZ JERZY, KAMIŃSKI WINCENTY, KAWALEC KAROL, KAZIMIERCZYK TEODOR, KAZIMIERCZYK WIKTOR, KLESZCZ (Klist) JÓZEF, KOŁODZIEJCZYK PAWEŁ, KOWALCZYK ANTONI, KOWALSKI PAWEŁ, KOZA JÓZEF, KRAWCZYK WINCENTY, MAROŃ KAROL, MENDRELLA JÓZEF, MONKOS ANTONI, MOTAK FRANCISZEK, MOTAK WŁADYSŁAW, MZYK STEFAN, OCHMAN JÓZEF, OCHMAN ROBERT, PALIGA JÓZEF, PAWEŁCZYK TOMASZ, PELLA WILHELM, PENTOK JAN, PRADELOK AUGUSTYN, PRANDZIOCH WAWRZYNIEC, PRZYBYCIN AUGUSTYN, RUPIK JÓZEF, RZEPKA PIOTR, SOJKA TOMASZ, SZKLORZ ANTONI, ULFIK PAWEŁ, WŁOSZCZYK PIOTR, WOISSA WINCENTY.
Po zakończeniu ceremonii, w rozmowach wspominano również o Bohaterach “Solidarności” na okoliczność 39. rocznicy ogłoszenia stanu wojennego 13 grudnia 1981 roku. W godzinach porannych, w kościele Podwyższenia Krzyża Świętego w Lublińcu odbyła się Msza Święta w intencji pomordowanych. Ze względu na sytuację epidemiczną, wieczorne obchody na Cmentarzu Wojskowym miały skromny charakter. Szersze uroczystości, zainicjowane przez panią Krystynę Andrzejewską, odbyły się w 2019 roku:
Wzruszenie i bolesna historia. Za nami uroczystości ku czci zamordowanych Powstańców Śląskich.
W dalszym ciągu poszukujemy kontaktu z rodzinami Powstańców Śląskich z okolic Lublińca, zamordowanych pod Rawiczem, ponieważ trwają prace przygotowawcze – kwarendy, prowadzone przez Instytut Pamięci Narodowej, w sprawie ekshumacji 46. Bohaterów. Prace utrudnione są przez obostrzenia wynikające z sytuacji epidemicznej, m.in. jeśli chodzi o pobieranie materiałów DNA, jednak gromadzenie danych ułatwi działania w późniejszym czasie:
-
- 13.12.2020
