Interwencja posła Gawrona. Zastrzeżenia strażaków dotyczące projektu nowej ustawy o OSP przekazane do MSWiA

W ostatnich dniach kwietnia Ministerstwo Spraw Wewnętrznych i Administracji ogłosiło założenia projektu ustawy o Ochotniczej Straży Pożarnej.

Projekt wzbudził kontrowersje w środowisku strażackim. Sprawie przyjrzał się Poseł Ziemi Lublinieckiej – Andrzej Gawron, który zebrał uwagi wystosowane przez przedstawicieli Straży Pożarnej i w miniony czwartek, w trakcie spotkania, przekazał je do dyspozycji Wiceministra Spraw Wewnętrznych i Administracji – Macieja Wąsika oraz Komendanta Głównego Straży Pożarnej – nadbryg. Andrzeja Bartkowiaka.

Jeśli chodzi o kwietniowe propozycje MSWiA, dyskusje wywołało m.in. przekształcenie OSP w Jednostki Ratowniczo-Gaśnicze – Projekt ustawy przewiduje, że tylko te Ochotnicze Straże Pożarne, które utworzą Jednostki Ratowniczo-Gaśnicze OSP, będą jednostkami ochrony przeciwpożarowej i będą mogły brać udziału w działaniach ratowniczo-gaśniczych. Pozostałe, które nie zajmują się gaszeniem pożarów, będą mogły funkcjonować na zasadach określonych wyłącznie w Prawie o stowarzyszeniach. Stracą też możliwości finansowania. Dotyczy to wysoko specjalistycznych jednostek, które zajmują się na przykład poszukiwaniem zaginionych, ratownictwem wysokościowym czy wodnym – informował portal rmf24.pl

Poza tym, w świetle ministerialnych propozycji, bezpośredni nadzór nad Ochotniczą Strażą Pożarną ma zostać przekazany wojewodom i komendantom wojewódzkim PSP, dotychczasowe szkolenia dla OSP, prowadzone przez Państwową Straż Pożarną, po wejściu w życie nowej ustawy, mogą wiązać się z opłatą po stronie ochotników lub macierzystych gmin – Projekt ustawy odbiera też ochotnikom prawo do własnego munduru wyjściowego i galowego, a nawet prawo posługiwania się terminem “strażak”. Jeśli zmiany w tej postaci wejdą w życie będą to ratownicy OSP – wskazywał rmf24.pl

Sprawie przyjrzał się Poseł Ziemi Lublinieckiej – Andrzej Gawron, który zebrał uwagi wystosowane przez przedstawicieli Straży Pożarnej i w miniony czwartek, w trakcie spotkania, przekazał je do dyspozycji Wiceministra Spraw Wewnętrznych i Administracji – Macieja Wąsika oraz Komendanta Głównego Straży Pożarnej – nadbryg. Andrzeja Bartkowiaka. Oto zastrzeżenia wniesione przez posła Gawrona:

• Jednostki, w których nie zostaną utworzone jednostki ratowniczo-gaśnicze utracą możliwość funkcjonowania w systemie ratowniczym oraz nie będą mogły nawet w sytuacjach doraźnych gasić pożarów. – Aktualnie mamy jednostki w Krajowym Systemie Ratowniczo-Gaśniczym oraz poza KSRG – te poza KSRG do tej pory mogły działać oraz brać udział w akcjach gaśniczych. W małych miejscowościach funkcjonują jednostki, które nie mają pełnej zdolności bojowej, ale są ważnym wsparciem i czynnikiem szybkiego reagowania (np. pożar trawy można zdusić tłumicami zanim się rozwinie), jeśli te jednostki nie będą mogły działać stracimy ważny element wsparcia działań jednostek KSRG i PSP. Bezcenne w akcjach są też zapasy wody, które mogą być wykorzystane, a znajdujące się w dyspozycji jednostek spoza systemu. Jednostki, które nie mają możliwości utworzenia JRG przestaną być jednostkami ochrony przeciwpożarowej, pozostaną one stowarzyszeniami, jednak w mojej opinii bez możliwości podejmowania działań bojowych nawet tylko wspomagających stowarzyszenia te przestaną istnieć. To samo dotyczy jednostek specjalistycznych np. poszukiwawczych czy ratownictwa wysokościowego. Jako przykład mogę wskazać OSP Solarnia (Powiat Lubliniecki), która wielokrotnie prowadziła akcje poszukiwawczo-ratownicze. System nie przewiduje miejsca dla takich jednostek. Tymczasem wiedza i doświadczenie tych osób stanowi bezcenne wsparcie w tego typu akcjach. Często poświęcają także bardzo wiele czasu na treningi i szkolenie np. psów do poszukiwania osób zaginionych.
• Druhowie mają wątpliwości czy istnieje możliwość dalszego używania w tworzonych Jednostkach Ratowniczo-Gaśniczych samochodów pozyskanych w poprzednich latach i już wprowadzonych do podziału lecz nieposiadających certyfikatu CNBOP. Problem dotyczy tysięcy jednostek OSP w skali całego kraju, które zakupiły samochody gdy przepisy dotyczące wprowadzania ich do podziału były bardziej liberalne. Pojazdy te z powodzeniem biorą udział w akcjach ratowniczo-gaśniczych, także w ramach KSRG, pozostaje pytanie czy będą mogły być użytkowane także przez Jednostki Ratowniczo-Gaśnicze.
• Choć nie wynika to wprost z ustawy (w mojej opinii członkowie OSP mogą cały czas nazywać się strażakami, określenie ratownik OSP ma być dodatkową nobilitacją dla strażaka), to w powszechnej opinii panuje przekonanie, że ustawa ma pozbawić strażaków możliwości posługiwania się tytułem strażaka oraz mundurem galowym. Strażacy obawiają się że prawo do mundury będzie przysługiwało wyłącznie ratownikom OSP – poprzedni przepis określał że OSP jest jednostką umundurowaną wyposażoną w specjalistyczny sprzęt. Należy jednoznacznie podkreślić uprawnienia wszystkich strażaków do używania munduru galowego.
• Problemy dotyczą także zwiększenia nadzoru nad działalnością OSP przez Radę Gminy. Projekt ustawy w artykule 6 zakłada konieczność zatwierdzenia spraw dotyczących ochrony przeciwpożarowej znajdujących się w statucie przez Radę Gminy. Jest to niezrozumiałe ograniczenie – do tej pory tego typu działalność zatwierdzał kompetentny w tej materii Komendant Powiatowy. Pojawia się obawa, że decyzje w sprawie zapisów statutu staną się podporządkowane lokalnej polityce. Dodatkowo zamknięty został katalog działań OSP poprzez wskazanie konkretnych działań bez ujęcia sformułowania: między innymi. Ogranicza to elastyczność działania – nie każde działanie jest możliwe do przewidzenia i ujęcia w statucie.
• Pojawia się zarzut arbitralnego ustanowienia limitu wieku dla członków MDP – określono dolną granice na 12 lat. Tymczasem w wielu MDP funkcjonują druhowie poniżej tej granicy wieku. OSP to często organizacje obejmujące całe pokolenia, często druhowie z MDP biorą udział w pewnych działaniach OSP od najmłodszych lat.
• Przewidywane przepisy przewidują dodatki emerytalne dla osób biorących udział w akcjach ratowniczo-gaśniczych. Także nowe odznaczenia przewidywane są wyłącznie dla ratowników OSP. Tymczasem wielu członków OSP nie są osobami biorącymi udział w akcjach ratowniczo-gaśniczych. Spośród członków zarządu szczególnie ważnymi osobami obciążonymi dużą odpowiedzialnością są skarbnicy OSP – są oni zaangażowani w sporządzanie wniosków, rozliczają pozyskane środki. Często nie biorą oni udziału w akcjach – jakaś forma ich wyróżnienia powinna być przewidziana.
• Ważną kwestią jest finansowanie OSP – do tej pory odpowiadała za to Gmina. Katalog przewidziany w nowych przepisach pozostawiła wpływy z jednostek samorządu terytorialnego, jednocześnie pojawiła się informacja że Minister właściwy ds. wewnętrznych określi corocznie w drodze rozporządzenia wysokość środków finansowych i ich podział na zapewnienie zdolności i gotowości operacyjnej JRG OSP. Strażacy obawiają się że limity w wielu gminach gdzie funkcjonuje więcej jednostek OSP mogą skutkować ograniczeniem ich funkcjonowania. Podobne kontrowersje budzi usunięcie stwierdzenia, że szkolenia strażaków realizowane są nieodpłatnie. Druhny i Druhowie obawiają się, że będzie to skutkowało ograniczeniem szkoleń.

– Obecnie trwają szerokie konsultacje, które będą skutkować wypracowaniem najlepszych zapisów ustawy – poinformował poseł Gawron na oficjalnym profilu w portalu społecznościowym Facebook.

Czytaj również:

Burza wokół nowej ustawy o OSP. Tylko u nas: komentarze posła Andrzeja Gawrona i prezesa Związku OSP w powiecie lublinieckim, Krzysztofa Strzody

Zdjęcie: archiwum