Szykuje się ogromny przełom w polityce lokalnej. Sejm przyjął Ustawę, która zwiększy udział obywateli w procesie wybierania, funkcjonowania i kontrolowania niektórych organów publicznych. Począwszy od nowej kadencji władz samorządowych, które wybierać będziemy jesienią, zarząd powiatu zobowiązany będzie do przedstawienia raportu z działalności prowadzonej w trakcie roku.
Wszystko za sprawą nowego art. 30a wprowadzonego do Ustawy o Samorządzie Powiatowym z dnia 5 czerwca 1998 roku. W świetle tego zapisu – dokument zawierać będzie podsumowanie realizowanych polityk, programów, strategii, uchwał rad powiatu i rozdysponowania budżetu obywatelskiego. Raport ma być rozpatrywany przez radę samorządu, z możliwością wcześniejszego ustalenia wymogów dotyczących podsumowania. Na podstawie debaty dotyczącej raportu podejmowana będzie uchwała o absolutorium dla zarządu powiatowego.
W wymiarze polityki samorządowej, taka zmiana poszerza pole manewru dla opozycji, która w wielu przypadkach stanowi mniejszość w całościowym składzie rady. Trudno jej wówczas przebić się przez szerszą grupę samorządowców, sprzyjających najwyższej władzy na danym terytorium. Absolutorium dla Starostów nie będzie więc zwykłą formalnością, wynikającą często z wewnętrznych sympatii. Teraz ocena pracy zarządu ma być bardziej wnikliwa i obiektywna, tym bardziej, że podczas debaty wypowiedzi radnych nie będą podlegać ograniczeniom czasowym – nawet jeśli wymiana zdań miałaby trwać kilka godzin, każdy uczestnik ma zatem prawo do wyczerpującej oceny działań prowadzonych w powiecie. Rzecz jasna – można założyć, że poplecznicy Starostów i tak “klepną” im absolutorium lecz przynajmniej poprzedzi to obiektywna wymiana zdań.
Obok radnych zasiadających w opozycji, również mieszkańcy powinni czuć się zadowoleni z brzmienia artykułu 30a. Dodatkowym wzmocnieniem kontroli nad działaniami zarządu będzie bowiem zwiększony, a nawet bezpośredni udział obywateli w analizie sporządzonego raportu. Potwierdza to ustęp 6 artykułu 30a, informujący, że w debacie dopuszcza się uczestnictwo mieszkańców. Obywatel, który chciałby zabrać głos w dyskusji dotyczącej raportu musi jednak złożyć pisemne zgłoszenie do Przewodniczącego Rady, poparte podpisami: co najmniej 150 osób dla powiatu o liczbie ludności do 100 tysięcy mieszkańców lub co najmniej 300 osób w powiecie o liczbie mieszkańców przekraczającej 100 tysięcy. Z pozoru wydaje się to kłopotliwe jednak może stanowić to wyraźny sygnał dla zarządu – jest nas więcej i macie obowiązek uwzględnić nasze wątpliwości.
Co dzieje się dalej? Po zakończeniu debaty nad raportem o stanie powiatu, odbywa się głosowanie nad udzieleniem zarządowi wotum zaufania, które rada zatwierdza bezwzględną większością głosów. Zaniechanie podjęcia uchwały będzie równoznaczne z nieudzieleniem zarządowi powiatu wotum zaufania, a w dalszej kolejności z obowiązkiem złożenia wniosku o jego odwołanie. W związku z wejściem w życie artykułu 30a Ustawy o Samorządzie Powiatowym, skontaktowaliśmy się z Justyną Dziuk – Kąkol, z Wydziału Obsługi Rady Powiatu Lublinieckiego. Zapytaliśmy czy władze powiatu zamierzają poinformować mieszkańców o nowych możliwościach wynikających ze zmian w Ustawie. Po trzech dniach oczekiwania… nie otrzymaliśmy odpowiedzi.
