Wodzenie Niedźwiedzia organizowane w Zborowskiem w gminie Ciasna, otrzymało wyróżnienie w kategorii: Najlepsze przedsięwzięcie popularyzujące tradycje, obrzędy i zwyczaje, w ramach prestiżowego konkursu “Piękna wieś województwa śląskiego” organizowanego przez Urząd Marszałkowski.
Celem konkursu jest wspieranie rozwoju wsi poprzez pobudzanie aktywności gospodarczej, kształtowanie ładu przestrzennego oraz pielęgnowanie środowiska naturalnego. Coroczny konkurs promuje także działania związane z zachowaniem tradycji oraz wzmacnianiem poczucia tożsamości lokalnej mieszkańców wsi położonych w regionie.
Nagrody przyznawane są kilku kategoriach: najpiękniejsza wieś, najpiękniejsza zagroda wiejska, najlepsze przedsięwzięcie odnowy wsi, najlepsza strona internetowa sołectwa (od 2009 roku) oraz, wprowadzone w 2013 roku, najlepsze przedsięwzięcie popularyzujące tradycje, obrzędy i zwyczaje ludowe.
Właśnie w tej ostatniej kategorii Wodzenie Niedźwiedzia w Zborowskiem otrzymało wyróżnienie i nagrodę finansową wysokości 1 800 złotych. W tej samej kategorii największym uznaniem i nagrodą wysokości 7 tysięcy złotych, cieszyły się “Wykopki z tradycją” w gminie Mykanów (pow. częstochowski). Najpiękniejszą wsią w woj. śląskim okazała się Studzionka położona w gminie Pszczyna, która wzbogaciła się o pokaźną kwotę aż 27 tysięcy złotych! W tegorocznej edycji konkursu przyznano nagrody o łącznej wartości 120 tysięcy.
– Jednym z najważniejszych wyzwań stojących przed władzami województwa śląskiego jest zrównoważony rozwój całego regionu. Tym bardziej się cieszę, że obszary wiejskie zmieniają się, modernizują, a nierzadko przyciągają turystów, pielęgnując lokalne tradycje i pozwalając im ciekawie spędzić czas – podsumował marszałek Jakub Chełstowski.
* * *
Głównym elementem Wodzenia Niedźwiedzia, odbywającego się w “ostatki” poprzedzające Wielki Post, jest korowód przebierańców odwiedzających okoliczne domostwa, prowadzący uwiązanego na postronku niedźwiedzia, symbolizującego nieszczęścia, które spotkały wieś i jej społeczność.
Każda gospodyni, którą odwiedza orszak, powinna zatańczyć z niedźwiedziem, ponieważ wróży to szczęście na cały rok. Niektórzy domownicy próbują wykupić się od nieszczęść pieniędzmi, słodyczami lub… alkoholem. Dawniej wykupywali się jajkami, piernikiem czy mąką. W trakcie wieczornej zabawy tanecznej niedźwiedź zostaje zastrzelony przez myśliwego, a zgon zwierzęcia stwierdza lekarz. Wtedy, zgodnie z tradycją, okazuje się, że na świat przychodzi mały miś, którego będzie można wodzić w następnym roku.
Jednym z pierwszych, którzy już w 1842 roku wspominali o “Wodzeniu Niedźwiedzia” był Józef Lompa – patron lublinieckiej biblioteki. Przypuszczał on, że zwyczaj sięga nawet XIV wieku, kiedy to na Śląsku można było jeszcze spotkać niedźwiedzie, siejące czasami spustoszenie w zagrodach chłopskich.
W Zborowskiem tradycję wodzenia ponad 20 lat temu zapoczątkowała młodzież. Ostatni orszak przeszedł tutaj niemal 15 lat temu za sprawą nauczycieli i dzieci z miejscowej szkoły podstawowej. Ten wyjątkowy zwyczaj postanowiły reaktywować członkinie, powstałego w grudniu 2018 roku, Koła Gospodyń Wiejskich w Zborowskiem. Dały one nowe tchnienie pięknej tradycji, która dawniej rozpowszechniona była w całej słowiańszczyźnie. Obecnie kontynuowana jest w niektórych wsiach na terenie Górnego Śląska oraz w innych województwach – w powiecie lublinieckim niedawne Wodzenia Niedźwiedzia odbywały się również w Taninie, Kochcicach i Kochanowicach [więcej TUTAJ]
zdjęcie, ciasna.pl [archiwum 04/2019]
Więcej o tegorocznej edycji konkursu: TUTAJ [slaskie.pl]
