Na początku grudnia weszła w życie Ustawa o Funduszu Dróg Samorządowych, przyjęta przez Sejm w dniu 23 października br. FDS zostanie utworzony jako państwowy fundusz celowy. Premier Mateusz Morawiecki zapowiadał jego powołanie w celu sfinansowania budowy większej liczby dróg gminnych i powiatowych. Łączny budżet Funduszu sięgnął aż 36 miliardów złotych.
Zadaniem FDS będzie dofinansowanie budowy, przebudowy oraz remontów dróg powiatowych i gminnych. Dofinansowanie obejmie także budowę, przebudowę i remonty dróg wojewódzkich, powiatowych i gminnych o znaczeniu obronnym. Wsparcie ma także dotyczyć budowy nowych mostów zlokalizowanych w ciągach dróg wojewódzkich, powiatowych i gminnych, w ramach tzw. zadań mostowych.
Środki zgromadzone w FDS będą pochodziły głównie z:
– Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej;
– Budżetu państwa, z części budżetowej, za którą odpowiada minister obrony narodowej;
– Budżetu państwa, z części budżetowej, za którą odpowiada minister od spraw transportu;
Państwowego Gospodarstwa Leśnego Lasy Państwowe w wysokości stanowiącej równowartość 2 proc. przychodów uzyskanych przez Lasy Państwowe ze sprzedaży drewna;
– Wpłat spółek w wysokości 7,5 proc. zysku po opodatkowaniu podatkiem dochodowym (chodzi o jednoosobowe spółki Skarbu Państwa oraz spółki, w których wszystkie akcje i udziały są własnością SP);
– środków ze źródeł zagranicznych niepodlegających zwrotowi;
– wpływów ze skarbowych papierów wartościowych oraz innych środków publicznych.
Z tych środków finansowana będzie infrastruktura drogowa na szczeblu powiatowym i gminnym oraz infrastruktura obronna i inwestycje mostowe. W planie finansowym FDS wyodrębniona będzie rezerwa w kwocie stanowiącej równowartość 5 proc. planowanych wydatków Funduszu w danym roku, którą dysponował będzie szef rządu.
* * *
Na co mogą liczyć samorządy?
Zasadniczo samorządy o przyznanie dofinansowania ze środków FDS będą ubiegać się w konkursach. Wysokość dofinansowania ze środków FDS będzie zależeć od dochodów jednostki samorządu terytorialnego – im niższy dochód własny, tym większa wartość dofinansowania, ale maksymalnie do 80 proc. kosztów realizacji jednego zadania powiatowego lub gminnego (z wyłączeniem zadań obronnych, które będą finansowane z Funduszu w całości). Wysokość dofinansowania jednego zadania powiatowego lub gminnego nie będzie mogła przekroczyć 30 mln zł.
Jeśli chodzi o drogi, z Funduszu będzie można dofinansować także zadania wieloletnie. Dofinansowanie obejmie również zadania mostowe, ale tylko takie, którym przyznano wsparcie na przygotowanie inwestycji z rządowego programu uzupełnienia lokalnej i regionalnej infrastruktury drogowej – Mosty dla Regionów.
* * *
Nie tylko FDS
Utworzenie Funduszu Dróg Samorządowych jest kolejnym narzędziem dofinansowania inwestycji infrastrukturalnych w sektorze dróg lokalnych. Do tej pory zrealizowano dwie edycje Narodowego Programu Przebudowy Dróg Lokalnych. Obecnie realizowany jest „Program rozwoju gminnej i powiatowej infrastruktury drogowej na lata 2016-2019” – na dofinansowanie zadań wskazanych w tym programie przewidziano 3,5 mld zł. Efekty jego wdrożenia potwierdziły zasadność wprowadzenia FDS (program będzie funkcjonował do końca 2018 r. i zostanie zastąpiony Funduszem).
Wychodząc naprzeciw oczekiwaniom jednostek samorządu terytorialnego Fundusz zapewni stabilne i elastyczne dofinansowanie przedsięwzięć infrastrukturalnych na szczeblu powiatowym i gminnym. Dzięki temu w przyszłości powstanie spójna, funkcjonalna oraz bezpieczna infrastruktura drogowa i mostowa, która przyczyni się do podniesienia poziomu i jakości życia społeczności lokalnych oraz atrakcyjności i dostępności terenów inwestycyjnych – czytamy na stronie premier.gov.pl.
Niezadowalający standard dróg lokalnych stanowi istotną barierę w rozwoju ekonomicznym – hamuje aktywność inwestycyjną i obniża konkurencyjność regionów, a tym samym uniemożliwia zrównoważony rozwój społeczno-gospodarczy. Brak dogodnych połączeń mostowych skutkuje izolacją przestrzenną na obszarach rozdzielonych granicami administracyjnymi.
* * *
23 października za przyjęciem Ustawy o Funduszu Dróg Samorządowych głosowało 224 posłów PiS. Od głosu wstrzymało się 113 posłów Platformy Obywatelskiej, a 13 było przeciw – podobnie jak 21 posłów Nowoczesnej. Regulacje dotyczące wpłat na FDS mają wejść w życie 1 stycznia 2019 roku.
