Cisza Wyborcza – co warto wiedzieć?
W sobotę, a więc w przededniu Wyborów Samorządowych 2018, rozpocznie się okres, w którym zabroniony jest jakikolwiek sposób agitacji. Z założenia, cisza wyborcza ma być czasem, w którym obywatele mogą zastanowić się, jakiego chcą dokonać wyboru. To również upragniony moment dla osób, które nie są zainteresowane głosowaniem, a w ostatnich tygodniach zewsząd bombardowane były przez poszczególne Komitety Wyborcze w ramach kampanii.
W trakcie ciszy wyborczej zakazem objęte są wszelkie wystąpienia polityczne, manifestacje, audycje radiowe i telewizyjne z udziałem kandydatów, publikacje na ich temat, czy naklejanie plakatów. Zabronione jest także publikowanie sondaży wyborczych.
Co ciekawe – w wielu krajach nie wprowadzono obowiązkowej ciszy wyborczej, jednak między partiami i politykami istnieje tak zwana umowa dżentelmeńska, do której nie trzeba się jednak stosować. Od roku 1992 przykładem takiego państwa są Stany Zjednoczone, gdzie to Sąd Najwyższy orzekł, że cisza wyborcza jest niezgodna z konstytucją, a wieszanie plakatów, czy inna forma agitacji, zakazana będzie tylko w obrębie komisji wyborczych. Podobne decyzje podjęto w Niemczech.
W Polsce (od 1991 roku) cisza wyborcza rozpoczyna się o północy, w dniu poprzedzającym dzień głosowania, a kończy się po zakończeniu głosowania, a więc po zamknięciu lokali wyborczych.
Za naruszenie ciszy wyborczej uważa się nie tylko prowadzenie agitacji, ale również wszelkie dynamiczne nośniki reklamy politycznej. Zgodnie z prawem, w czasie ciszy wyborczej mogą wisieć plakaty powieszone przed ciszą, ale nie mogą pojawiać się nowe. We wszystkich tych przypadkach mówimy o wykroczeniu karanym grzywną.
Naruszeniem ciszy wyborczej nie jest zachęcanie do wzięcia udziału w wyborach, jeżeli nie agituje się na rzecz określonego kandydata lub komitetu wyborczego. Wyjątkiem jest jednak zachęcanie lub zniechęcanie do głosowania w referendum – wówczas mówimy o naruszeniu ciszy referendalnej, gdyż w przypadku takiego głosowania frekwencja decyduje o tym, czy referendum jest wiążące.
