Wymiana dotychczasowych dowodów osobistych na nowe e-dowody rozpoczęła się w poniedziałek 4 marca.
Nowe dowody osobiste z warstwą elektroniczną będą bezpłatnym, wielofunkcyjnym narzędziem usprawniającym komunikację obywateli z administracją, służbą zdrowia i podmiotami komercyjnymi.
E-dowód to wspólny projekt Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i Administracji oraz Ministerstwa Cyfryzacji.
.
Najważniejsza zmiana…
Nowe dowody będą zewnętrznie podobne do obecnych, jednak wewnątrz będzie znajdował się specjalny chip, w którego pamięci znajdą się m.in. dane identyfikacyjne umieszczone w warstwie graficznej, w tym zdjęcie biometryczne. Chip będzie bezstykowy – oznacza to, że użycie warstwy elektronicznej dowodu będzie możliwe po przyłożeniu dokumentu do czytnika, a nie włożeniu do czytnika.
Nie zmienią się dotychczasowe funkcje dowodu osobistego: będzie on potwierdzał tożsamość i obywatelstwo jego posiadacza oraz uprawniał do przekraczania granic niektórych państw. Nowy dowód ma również służyć do uwierzytelnienia w e-usługach administracji publicznej oraz do podpisywania dokumentów elektronicznych.
Ułatwienia w internecie.
Nowy dowód osobisty będzie mógł być wykorzystywany w systemach teleinformatycznych, w celu realizacji usług online. Jeśli określona usługa online nie będzie wymagała podpisu, a wymagać będzie uwierzytelnienia (np. dostęp do własnych danych w rejestrze PESEL, czy dostęp do wykazu zawieszonych i unieważnionych dowodów osobistych), to możliwe będzie wykorzystanie do tego celu e-dowodu.
Elektroniczny dowód zapewni logowanie do portali internetowych administracji publicznej, jeśli zostaną przyłączone do odpowiedniego systemu teleinformatycznego. Ministerstwo planuje, że od dnia wdrożenia e-dowodu możliwe będzie zalogowanie się do m.in. portalu Obywatel.gov.pl oraz ePUAP.
Profil osobisty będzie zamieszczany w dowodzie osobistym każdej osoby pełnoletniej, jak również każdej mającej ograniczoną zdolność do czynności prawnych.
E-dowód również w komercyjnych usługach online.
E-dowód jest odpowiedzią na coraz powszechniejsze zapotrzebowanie na możliwość korzystania z usług online, świadczonych nie tylko przez administrację publiczną, ale również przez świadczeniodawców komercyjnych. Dzisiaj dla dostawców usług częstym problemem jest brak bezpośredniego kontaktu z osobą korzystającą z usługi oraz wynikająca z tego wątpliwość dotycząca deklarowanej tożsamości i wieku osoby, na rzecz której świadczona jest usługa.
Problem pojawia się także w przypadku, gdy wymaganym elementem usługi online jest złożenie przez świadczeniobiorcę oświadczenia woli, które powinno być opatrzone przez składającego podpisem. Rozwiązaniem tego problemu będzie e-dowód i dostępne przy jego pomocy dwa narzędzia: mechanizm uwierzytelnienia oraz podpis elektroniczny.
Podpis elektroniczny – ważny element e-dowodu!
Każdy dokument elektroniczny wysyłany do urzędu będzie można podpisać, używając do tego celu podpisu elektronicznego, zwanego również podpisem osobistym. Użycie tego podpisu będzie miało taki sam skutek jak podpis własnoręczny. W przypadku podmiotu prywatnego (innego niż podmiot publiczny) podpisanie dokumentu podpisem osobistym wywoła ten sam skutek jak podpis własnoręczny, jeśli podmiot ten i posiadacz dowodu osobistego wyrażą na to zgodę.
Certyfikat podpisu osobistego będzie zamieszczany w dowodzie osobistym osoby za jej zgodą. Osoba, która nie wyraziła takiej zgody i w przyszłości dojdzie do przekonania, że podpis osobisty jest jej potrzebny, będzie mogła wystąpić o wymianę dowodu osobistego.
W przypadku osoby małoletniej, która w okresie ważności ukończy 18 rok życia, certyfikat podpisu osobistego będzie zamieszczany, jeżeli rodzic, opiekun prawny lub kurator tej osoby wyrazi na to zgodę.
Podpis kwalifikowany w e-dowodzie.
Różni się od podpisu osobistego tym, że służy do podpisywania dokumentów i umów, które mają moc prawną. Posiadacz dowodu osobistego, który będzie chciał uruchomić kwalifikowany podpis elektroniczny, będzie mógł do tego wykorzystać e-dowód. Dzięki temu osoba będzie miała jedną kartę (e-dowód), przy użyciu której będzie mogła złożyć zarówno podpis osobisty, jak i kwalifikowany podpis elektroniczny dowolnego dostawcy certyfikatów.
UWAGA! Wgranie do e-dowodu danych umożliwiających złożenie kwalifikowanego podpisu elektronicznego odbywać się będzie na warunkach rynkowych, tj. osoba samodzielnie występuje o zakup takiego podpisu do wybranego przez siebie dostawcy.
Odbiór i aktywacja e-dowodu.
Aby móc korzystać z wszystkich funkcji e-dowodu, należy ustawić swój własny kod PIN do podpisu osobistego (sześć cyfr) i kod PIN do profilu osobistego (cztery cyfry). Ustalanie tych kodów (w sposób podobny do tego znanego przy kartach do bankomatów) odbędzie się – zgodnie z decyzją obywatela – w urzędzie przy odbiorze albo później w dowolnym momencie.
Osoby niezainteresowane korzystaniem z funkcjonalności profilu osobistego (np. osoby starsze), nie będą zmuszone do jej używania, zachowując jednocześnie możliwość jej uruchomienia w okresie ważności dokumentu.
Przy odbiorze dowodu osobistego obywatel otrzyma również kod PUK (o zastosowaniu podobnym to tego w telefonie komórkowym: po wpisaniu nieprawidłowego kodu PIN, można wpisać kod PUK i później na nowo korzystać z wszystkich funkcjonalności e-dowodu). Podawanie kodu PIN będzie potrzebne zawsze, gdy chcemy złożyć podpis osobisty lub zostać uwierzytelnionym.
W dowolnym momencie posiadacz dowodu osobistego będzie mógł dokonać zmiany kodu PIN: w urzędzie lub przy wykorzystaniu aplikacji umożliwiającej dokonanie takiej czynności.
Nowe dowody w Służbie Zdrowia.
W przyszłości pacjenci posiadający nowy dokument będą mieli możliwość rejestracji w placówce medycznej bez podawania danych osobowych. Planowana jest również możliwość potwierdzenia przez pacjenta pobytu w placówce medycznej bez użycia kodu PIN oraz możliwość uwierzytelniania przy pomocy podpisu osobistego.
Kiedy zagubię e-dowód…
W przypadku czasowej utraty kontroli nad dowodem osobistym (posiadacz nie wie, gdzie jest dokument) będzie możliwość zgłoszenia zawieszenia certyfikatów zamieszczonych w warstwie elektronicznej dowodu osobistego.
Zawieszenie będzie mogło być zgłoszone w terminie do 14 dni przez posiadacza dowodu osobistego, jego przedstawiciela ustawowego lub pełnomocnika. Zawieszenie certyfikatów zawsze będzie powodowało zawieszenie ważności dowodu osobistego. Czynności dokonane w okresie zawieszenia albo unieważnienia certyfikatów nie wywołają skutków prawnych.
Co ważne – po upływie 14 dni i niecofnięciu przez posiadacza dowodu zawieszenia certyfikatów, dowód osobisty zostanie unieważniony automatycznie. Czynności związane ze zgłaszaniem zawieszenia certyfikatów będą realizowane w taki sam sposób, jak przy zgłoszeniu utraty dowodu osobistego.
Bezpieczeństwo.
Użycie funkcjonalności elektronicznych dowodu osobistego będzie wymagało przyłożenia dokumentu do czytnika i wpisania numeru identyfikacyjnego CAN zamieszczonego w dowodzie osobistym w postaci cyfrowej i kodu kreskowego lub odczytania numeru CAN przy pomocy czytnika kodu kreskowego. Wiarygodność nawiązania komunikacji potwierdzana będzie każdorazowo numerem identyfikacyjnym CAN, co uniemożliwi nieautoryzowane odczytanie danych.
E-dowód jako dokument podróży zgodny ze standardami ICAO
W warstwie elektronicznej dowodu znajdą się również dane jego posiadacza, w tym fotografia zapisana w wersji elektronicznej jako zdjęcie biometryczne. Tym samym będzie to dokument podróży zgodny z wymogami Organizacji Międzynarodowego Lotnictwa Cywilnego (ICAO) i dzięki temu posiadacz takiego dowodu będzie mógł być szybciej i sprawniej obsłużony na lotnisku.
Nowy dowód osobisty będzie, tak jak dotychczas, potwierdzał tożsamość i obywatelstwo jego posiadacza oraz uprawniał do przekraczania granic niektórych państw.
Nowe dowody w administracji unijnej.
Pełnienie przez e-dowód funkcji środka identyfikacji elektronicznej i jego notyfikacja w Komisji Europejskiej pozwoli dodatkowo na jego wykorzystanie w administracji Unii Europejskiej. Dzięki temu obywatel Polski posiadający e-dowód będzie mógł bez przeszkód kontaktować się z europejską administracją.
Nie tylko Polska.
Wdrażając dowód osobisty z warstwą elektroniczną Polska dołączy do Austrii, Belgii, Chorwacji, Portugalii, Estonii, Finlandii, Francji, Hiszpanii, Litwy, Niemiec, Szwecji, Węgier czy Włoch, w których funkcjonują takie rozwiązania. Dokument ten najczęściej jest wykorzystywany do identyfikacji i uwierzytelniania oraz do składania elektronicznego podpisu.
Kolejne rozwiązania w przyszłości…
W dalszej perspektywie obywatele będą mogli wykorzystywać także smartfony z funkcją NFC i dedykowaną aplikację mobilną jako czytniki kart dowodów osobistych. Prace nad takim rozwiązaniem prowadzone są przez Ministerstwo Cyfryzacji równolegle z pracami nad wdrożeniem elektronicznego dowodu osobistego.
Do kiedy wymiana dowodów?
Proces wymiany dowodów będzie naturalny, rozłożony na 10 lat i potrwa do 2029 r. Jeżeli posiadacz dowodu osobistego obecnego wzoru będzie chciał posługiwać się dowodem elektronicznym, będzie mógł go wymienić jeszcze przed upływem ważności dotychczasowego dokumentu.
Na podstawie / zdjęcie: gov.pl
