Magazyn Wspólnota opublikował “Ranking zamożności samorządów” za 2018 rok – Sytuacja finansowa sektora samorządowego pozornie się poprawia. Jest ona rezultatem realizacji rządowych programów społecznych, które mogą mieć pozytywne skutki dla sytuacji społecznej w kraju. Nie mają jednak wiele wspólnego ze swobodą prowadzenia polityki rozwojowej przez samorządy albo ze zdolnością władz lokalnych do wykonywania innych zadań publicznych – podsumowują autorzy opracowania, Paweł Swianiewicz i Julia Łukomska.
Patrząc wyłącznie przez pryzmat wielkości dochodów, w uznaniu analityków rok 2018 był dobry dla samorządów. Realna wielkość dochodów najszybciej rosła w powiatach, co było odbiciem po stagnacji, a nawet niewielkim spadku w rankingach 2016–2017. Najwolniej dochody wzrastały w miastach na prawach powiatu. W porównaniu z rokiem 2014 dochody gmin wzrosły już o prawie 40 procent i tylko tutaj tempo wzrostu dochodów było wyższe niż tempo wzrostu gospodarczego, mierzonego zmianą PKB.
– Zastosowana metoda obliczania wskaźnika użytego w rankingu jest identyczna jak w ubiegłych latach. Pominięte zostały wpływy z dotacji celowych. Zwłaszcza w okresie intensywnego korzystania z funduszy unijnych mają one chwilowy, ale bardzo silny wpływ na wielkość dochodów. Wpływ wielkiej dotacji inwestycyjnej potrafi wywindować samorząd bardzo wysoko w rankingu. Jest to awans incydentalny i nie ma związku z trwałym wzrostem zamożności budżetu. Wydaje się więc, że uwzględnienie tylko dochodów własnych i otrzymywanych subwencji lepiej oddaje hasło naszego rankingu jakim jest “zamożność” – tłumaczą autorzy opracowania.
W wynikach rankingu nie ma wielkich niespodzianek. Pozycję liderów utrzymały: województwo mazowieckie, powiat człuchowski, Warszawa, Sopot i Polkowice. Wśród gmin wiejskich w niezmienionym od kilku lat kształcie trwa cała pierwsza trójka, na czele z Kleszczowem. Jedynie wśród małych miast miejscami zamieniły się Krynica Morska i Dziwnów. Nie znaczy to, że nie obserwujemy żadnych gwałtownych przetasowań na dalszych pozycjach w rankingu.
Jak, na tle pozostałych samorządów wypadły należące do powiatu lublinieckiego? Zacznijmy wpierw od województwa śląskiego, które w Rankingu Zamożności Samorządów za 2018 rok awansowało z 12 na 7 pozycję. Produkt Krajowy Brutto (PKB), a więc wartość dóbr i usług finalnych wytworzonych przez narodowe i zagraniczne czynniki produkcji, wyniosła tu 251,67 złotych na jednego mieszkańca.
W swojej kategorii powiat lubliniecki zajął 47 pozycję, notując spadek o cztery miejsca w porównaniu z rokiem 2017. To bardzo przyzwoity wynik, biorąc pod uwagę liczbę 314 powiatów rozlokowanych na terytorium Polski. W minionym roku PKB na jednego mieszkańca powiatu lublinieckiego wyniosło 917,30 złotych. Pierwszy w rankingu powiat człuchowski (woj. pomorskie) zanotował PKB wielkości 1455,44 zł na mieszkańca.
Wyraźny wzrost w rankingu zanotowało miasto Lubliniec. PKB na jednego mieszkańca, które w 2018 roku wyniosło 3357,39 złotych, pozwoliło stolicy naszego powiatu na mocny przeskok z 97 na 58 pozycję wśród 267 miast powiatowych sklasyfikowanych w rankingu. Liderem tej kategorii, od początku istnienia rankingu – a więc od 2010 roku, są Polkowice (woj. łódzkie) z PKB na poziomie 6950,52 zł.
Nieco mniej powodów do optymizmu będą mieli mieszkańcy Woźnik – w kategorii miasta inne, ich miejscowość zanotowała lekki spadek ze 191 na 199. Nie jest to jednak powód do rozpaczy, ponieważ w tym przedziale przeanalizowano sytuację w aż 597 miastach. PKB w Woźnikach sięgnęło 3185,43 na jednego mieszkańca. W tym przedziale przoduje Krynica Morska (woj. pomorskie) – PKB na jednego mieszkańca w 2018 roku wyniosło tu aż 11018,01 zł.
Pora na gminy wiejskie, stanowiące najliczniejszą grupę w całym rankingu, zawierającą 1536 pozycji. Najwyżej sklasyfikowaną jednostką w 2018 roku, spośród tych, które tworzą powiat lubliniecki, jest Gmina Boronów, choć nie sposób przejść obojętnie wobec spadku tego samorządu z 98 na 155 miejsce, przy PKB wynoszącym 3636,17 złotych. Na kolejnym, 207 miejscu znalazła się Gmina Ciasna – to, dla odmiany, efekt znakomitego awansu z ubiegłorocznej 414 pozycji. PKB w Gminie Ciasna widnieje na poziomie 3479,54 złotych na jednego mieszkańca. Trzecia jest Gmina Herby, notująca wyraźną stabilizację od 2010 roku kiedy zajmowała 202 miejsce. W 2018 roku PKB wynoszące 3445,47 złotych na mieszkańca dało Gminie Herby 220 pozycję w rankingu – to minimalny spadek o trzy miejsca w stosunku do roku 2017.
Na kolejnych miejscach uplasowały się gminy: Kochanowice (413 miejsce, awans o 66 miejsc, PKB 3171,96 zł.), Pawonków (637 miejsce, awans o 77 miejsc, PKB 3023,02 zł.) oraz Koszęcin (1032 miejsce, spadek o 156 miejsc, PKB 2839,84 zł.).
Dla porównania – pierwsza w swojej kategorii Gmina Kleszczów (woj. łódzkie) może pochwalić się PKB na poziomie 35892,15 złotych na jednego mieszkańca. Na przeciwległym biegunie znalazła się Gmina Bolesław (woj. małopolskie) z PKB 2211,87 złotych.
Zdjęcie: Sieraków Śląski, archiwum.
