Porządek czy konflikty? Projekt ustawy dotyczący testów i odszkodowań w miejscach pracy już w Sejmie [analiza]

W miniony czwartek do Sejmu wpłynął “Poselski projekt ustawy o szczególnych rozwiązaniach dotyczących ochrony życia i zdrowia obywateli w okresie epidemii COVID-19” [druk 1981] złożony przez grupę 40 posłów Prawa i Sprawiedliwości.

– Ustawa określa szczególne rozwiązania dotyczące ochrony życia i zdrowia obywateli w okresie epidemii COVID-19, w szczególności zasady nieodpłatnego wykonywania przez pracowników testów diagnostycznych w kierunku SARSCoV2 oraz zasady i tryb przyznawania świadczenia odszkodowawczego z tytułu zakażenia wirusem – czytamy we wstępie do projektu.

---

Czego może żądać pracodawca?

Zgodnie z propozycją zawartą w projekcie, jeżeli jest to niezbędne do przeciwdziałania rozprzestrzenianiu się COVID-19 w zakładzie pracy lub innym miejscu wyznaczonym do wykonywania pracy, pracodawca może żądać od pracownika:

• z wyprzedzeniem nie krótszym niż 48 godzin
• nie częściej niż raz w tygodniu

podania informacji o posiadaniu negatywnego wyniku testu diagnostycznego w kierunku SARSCoV2 wykonanego nie wcześniej niż 48 godzin przed jego okazaniem.

Test bez opłat

Pracownik jest uprawniony do nieodpłatnego wykonania testu diagnostycznego w kierunku SARS-CoV-2 finansowanego ze środków Funduszu Przeciwdziałania COVID-19. Prawo to przysługuje pracownikowi raz w tygodniu, jednak częstotliwość wykonania testu może ulec zmianie w zależności od aktualnej sytuacji epidemicznej na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.

*     *     *

Kontrowersje!

Punktem, który wywołuje największe dyskusje jest ustęp 1 Artykułu 4 projektu ustawy:

“Pracownik, u którego zostało potwierdzone zakażenie i który ma uzasadnione podejrzenie, że do zakażenia doszło w zakładzie pracy lub innym miejscu wyznaczonym do wykonywania pracy, może złożyć pracodawcy w terminie 2 miesięcy od dnia zakończenia izolacji albo hospitalizacji, wniosek o wszczęcie postępowania w przedmiocie świadczenia odszkodowawczego z tytułu zakażenia wirusem, przysługującego od pracownika, który nie poddał się testowi diagnostycznemu“.

Wniosek pracownika

• w treści wniosku pracownik wskazuje okoliczności uzasadniające, że zakażenie nastąpiło w zakładzie pracy lub innym miejscu wyznaczonym do wykonywania pracy
• wskazuje osoby, z którymi miał kontakt w tym zakładzie pracy lub miejscu wyznaczonym do wykonywania pracy w okresie poprzedzającym zakażenie, nie dłuższym niż 7 dni

Pracodawca…

• w terminie 7 dni od dnia otrzymania wniosku weryfikuje, czy wśród pracowników, z którymi miał kontakt pracownik zakażony, znajdują się osoby, które nie poddały się testowi diagnostycznemu w kierunku SARSCoV2 w okresie poprzedzającym zakażenie, nie dłuższym niż 7 dni
• jeśli pracodawca potwierdzi taką osobę – niezwłocznie, nie później niż w terminie 3 dni, przekazuje wniosek pracownika zakażonego do wojewody wraz z listą pracowników, którzy nie poddali się testowi a zostali wskazani przez pracownika zakażonego jako osoby, z którymi pracownik ten miał kontakt

Co zrobi wojewoda?

• na podstawie wniosku wojewoda wszczyna postępowanie w przedmiocie świadczenia odszkodowawczego z tytułu zakażenia wirusem, gdzie datą wszczęcia postępowania jest dzień doręczenia wniosku wojewodzie
• przyznanie świadczenia odszkodowawczego następuje w drodze decyzji
• określa się w niej pracownika zobowiązanego do świadczenia odszkodowawczego, a w przypadku dwóch lub większej liczby pracowników zobowiązanych do uiszczenia świadczenia, określa się, że świadczenie to jest uiszczane w częściach równych (podział kwoty pomiędzy osoby zobowiązane do uiszczenia odszkodowania)

Decyzja wojewody nie zamyka sprawy

• zarówno sam pracownik wnioskujący, jak i pracownik zobowiązany do uiszczenia odszkodowania (w zależności od rozstrzygnięcia) mogą jednak złożyć wniosek o ponowne rozpatrzenie sprawy
• obie strony mogą również złożyć skargę do Sądu Administracyjnego od decyzji, od której… nie wniesiono wniosku o ponowne rozpatrzenie sprawy
• ostateczna decyzja w sprawie przyznania świadczenia odszkodowawczego z tytułu zakażenia wirusem stanowi tytuł wykonawczy, co de facto będzie zielonym światłem dla przymusowego wypłacenia należności.

Ile zapłacą “winowajcy”?

• w myśl projektu ustawy, kwota wynosić będzie równowartość 5-krotności minimalnego wynagrodzenia za pracę określonego w przepisach wydanych na podstawie art. 2 ust. 5 ustawy z dnia 10 października 2002 r. o minimalnym wynagrodzeniu za pracę (Dz. U. z 2020 r. poz. 2207) obowiązującego w dniu złożenia wniosku.

.

---

Odszkodowanie od… pracodawcy?

Co w przypadku jeśli wcześniej pracodawca nie skorzystał z możliwości żądania wyniku testu, a pracownik, u którego zostało potwierdzone zakażenie ma uzasadnione podejrzenie, że do zakażenia doszło w zakładzie pracy lub innym miejscu wyznaczonym do wykonywania pracy?

Pracownik ten może wystąpić bezpośrednio do wojewody z wnioskiem o wszczęcie postępowania w przedmiocie świadczenia odszkodowawczego z tytułu zakażenia przysługującego od pracodawcy.

---

Odszkodowanie na konto zakładu pracy

Jeśli pracodawca skorzystał ze swoich możliwości, a u pracowników, którzy mieli kontakt z innymi zatrudnionymi, którzy wbrew żądaniom szefa nie poddali się testowi, stwierdzono zakażenie wirusem SARS-CoV-2, wówczas może on wystąpić do wojewody z wnioskiem o wszczęcie postępowania w przedmiocie odszkodowania od pracownika, który nie wykonał testu.

---

Administracja publiczna (np. urzędy i podległe im placówki)

W okresie obowiązywania stanu zagrożenia epidemicznego albo stanu epidemii, ogłoszonego z powodu COVID-19

• premier,
• minister,
• kierownik urzędu administracji publicznej,
• kierujący jednostką organizacyjną realizującą zadania publiczne
• oraz organ prowadzący szkołę lub placówkę

– mogą nałożyć na jednostki podległe lub nadzorowane oraz szkoły lub placówki, obowiązek żądania przez te jednostki od pracownika podania informacji o posiadaniu negatywnego wyniku testu diagnostycznego w kierunku SARS-CoV-2.

Przykładowo: władze gminy, powiatu lub miasta mogą zobowiązać dyrekcje podległych szkół lub innych jednostek do uruchomienia procedury wobec zatrudnionych pracowników.

---

Co z danymi osobowymi pracowników?

Udostępnienie pracodawcy danych osobowych następuje już poprzez okazanie negatywnego wyniku testu wykonanego nie wcześniej niż 48 godzin przed jego okazaniem

Dane osobowe przechowuje się w sposób gwarantujący zachowanie ich poufności, integralności, kompletności oraz dostępności, w warunkach niegrożących uszkodzeniem, zniszczeniem lub ujawnieniem osobom trzecim przez okres niezbędny do realizacji wszystkich celów.

Do przetwarzania danych osobowych mogą być dopuszczone wyłącznie osoby posiadające upoważnienie, a te z kolei są obowiązane do zachowania ich w tajemnicy.

Na chwilę obecną “Poselski projekt ustawy o szczególnych rozwiązaniach dotyczących ochrony życia i zdrowia obywateli w okresie epidemii COVID-19” w pierwszym czytaniu już 31 stycznia będzie rozpatrywała sejmowa Komisja Zdrowia.

Projekt Ustawy wraz z uzasadnieniem dostępny jest: TUTAJ

Czy, w przypadku przyjęcia ustawy, projekt uporządkuje procedury panujące w miejscach pracy, czy jednak wprowadzi zamieszanie lub nawet wewnętrzne konflikty i wzajemną nieufność? Czekamy na Wasze komentarze, zarówno na stronie głównej jak i na naszym profilu w portalu Facebook.